Mắm thái Châu Đốc

“Mắm Châu Đốc, Dốc Nam Vang”: lẩu hải sản chua cay Câu tục ngữ trên nhắc lên đặc sản của vùng biên giới Việt – Miên – Châu Đốc (An Giang).




Mắm thái Châu Đốc là 1 món ăn truyền thống đã được nhà thơ Tản Đà tấm tắc khen ngợi trong dịp gạnh làng Long Kiến thăm chủ bút Nguyễn Thành Út, con thầy cai tổng Hống, đã thết đãi thi nhân rất hậu hĩ món đặc sản truyền thống này. Tản Đà được ăn món mắm thái Châu Đốc khen ngon, sau khiến hai câu thơ tụng ca những món ăn đặc biệt Việt Nam, mang cà Nghệ An và mắm Châu Đốc. Tản Đà đã khen ngon, vững chắc khó ai chê vào đâu được nữa.

Tôi còn nhớ hồi còn học ở trường Nam Tiểu học Bổ túc Châu Đốc, đâu vào khoảng năm 1952, sở hữu đội Túc cầu AJS ở Sài Gòn xuống đấu giao hữu tại chuyển di trường tỉnh Châu Đốc cùng đội tuyển của tỉnh. Sau khi đội AJS đấu thắng đội tuyển Châu Đốc, lẩu kim chi đội AJS đòi ban doanh nghiệp cho thưởng thức món đặc sản truyền thống của quê hương Châu Đốc là món mắm thái, uống rượu Vĩnh Phong Long.

Còn nhà văn Đoàn giỏi, gốc ở Tiền Giang, sau những tháng năm xa cách quê hương Nam bộ, khi tập trung ở miền Bắc, nhớ thiết tha món mắm thái trứ danh đặc sản quê hương Nam bộ, đã ký thác qua tác phẩm Đất rừng phương Nam, nghe mà phát thèm. Ta thử nghe 1 đoạn ông rao hàng: “… Nam bộ, ai mà không biết ăn mắm. trong khoảng những thị tứ đông đúc, tới những nơi heo hút xa xôi, bất cứ chợ lớn chợ nhỏ nào cũng đều có bán mắm. Mà mắm trứ danh lừng lẫy trong khoảng xưa, nức tiếng khắp Nam kỳ lục tỉnh là mắm Châu Đốc – Long Xuyên đã thấy dậy lên trong tiềm thức, mùi thơm hết sức hấp dẫn của mắm. Nó khiến miệng mình ứa nước miếng ra, cảm thấy đói bụng, đồng thời cũng hiện ra theo bao nhiêu hình ảnh kỷ niệm làm cho lòng mình rưng rưng xao xuyến, lẩn vẩn hiện ra chung nói quanh món ăn thuần phác đượm đà, có đặc tính tiêu biểu của mùi vị quê hương Nam bộ này…”.

Cá làm mắm thái, thường là cá lóc hoặc cá bông tuyển chọn con lớn, mập, rồi đập đầu cánh vảy, cạo vi, kỳ rồi rửa sạch đem ngâm với muối trong khạp độ 15 ngày, rồi tiêu dùng gạo lứt rang cho thật vàng, xay nhuyễn khiến thính. Thắng các con phố thốt nốt cho sở hữu chỉ, chao vô mắm. Độ mươi, mười lăm ngày cho thấm, mắm vừa ăn, vớt cá đem ra chặt đầu, lóc xương, lột da, lấy thịt cá thái nhỏ cỡ dòng đũa, rồi ướp các con phố, mì chính, nước mắm biển xăm xắp, trộn đu đủ mỏ vịt xắt nhuyễn từng sợi, vắt bỏ mũ phơi một ngày cho đu đủ dẻo, xong cho mắm vào khạp, rải thính đều hết, ém nhẹm vô, đậy thật khít khao, đừng cho khá gió lọt vô. Mắm thái nhận vô khạp, vô hũ độ một tuần lễ là ăn được, đừng để lâu mắm sẽ bị chua hoặc bị “trở gió”.

trước nhất cấp thiết rau sống, khế chua, chuối chát, gừng lát, lá gừng, ớt để nguyên trái,mì quảng ngon giết ba rọi luộc chín xắt miếng hoặc dưa đầu heo. Thao tác tiếp theo là tiêu dùng bánh tráng cuốn, mắm, bún và các “vật tư” đề cập trên chấm mang nước mắm Phú Quốc (làm với tỏi, ớt, chanh), tự động người nào cuốn nấy ăn. khi ăn cắn dậm thêm trái ớt, tép tỏi mới thấy “phê”!

hiện giờ mắm thái đã sở hữu mặt tại các nước châu Âu trong các bữa cơm gia đình của Việt kiều xa quê.