Nghề nghe cá thở, của chuyên gia miền Tây

Để với thầu ao khai thác cá kiếm lời hay không, những nông dân được mệnh danh là thầy đìa ở Cà Mau Quan Mì Quảng sát mặt nước, rình nghe tiếng cá ngớp, táp mồi, quẫy đuôi…

Bằng bí quyết chậm tiến độ, họ sẽ tính ra được 1 mét vuông mặt nước mang bao lăm cá rồi nhân lên cho cả đìa (ao), cả đoạn kênh. những thời kỳ đều được làm cho rất thận trọng, bởi chỉ cần sơ sót nhỏ thì họ sở hữu khả năng lỗ vốn.



Ở Cà Mau, đồng đất U Minh Hạ được xem là nơi trù mật, tự dưng ban tặng đa dạng chiếc đặc sản với giá trị kinh tế cao. nộm sứa Thời khai hoang mở đất, cư dân tứ chiếng tới đây sinh sống chính yếu bằng nghề khai thác cá đồng.

Theo số liệu thống kê của Sở NN&PT NT tỉnh Cà Mau, nếu như sản lượng cá đồng trung bình mỗi năm trước đây đạt khoảng 30.000 tấn (tính cả cá nuôi), thì sản lượng vụ mùa năm 2014 chỉ đạt khoảng 20.000 tấn, năm 2015 chỉ còn khoảng 15.000 tấn. Dự báo sản lượng cá đồng của năm 2016 sẽ còn suy giảm nhiều hơn. Lý do nguồn cá đồng cạn kiệt, một phần là do người dân chuyên canh lúa quanh năm, làm cho việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật gia tăng và thải trực tiếp xuống môi trường nước, ảnh hưởng đến việc sinh trưởng và phát triển của cá. Bên cạnh đó, tình trạng người dân tự ý đưa nước mặn vào các vùng ngọt hoá khiến các loài thuỷ sản thuộc hệ sinh thái ngọt cũng dần mất đi. Khi bước vào mùa khô, mặt ruộng khô cạn nước, cá đồng rút vào các con kinh, rạch, ao đìa trú ngụ. Đây cũng là thời điểm người dân thu hoạch cá đồng tự nhiên, thế nhưng người dân đánh bắt cá bằng nhiều hình thức mang tính tận diệt làm cho nguồn lợi cá đồng suy giảm rất nhanh. Trong ảnh: Người dân tại huyện Trần Văn Thời thu hoạch cá đồng trên sông theo kiểu thả chà, làm cho lượng cá bố mẹ mất đi ảnh hưởng không nhỏ đến lượng cá những mùa tiếp theo

Để đón luồng cá trước lúc đào đìa, họ phải Nhìn vào bằng cách nhìn trời, nhìn đất, nghe gió thổi rồi định vị. Chính nghề này đã giúp các lưu dân nghèo khổ gầy dựng nên cơ nghiệp.

Thầy đìa Năm Điệt (Nguyễn Văn Điệt, ở quận U Minh) sống sở hữu nghề này hàng chục năm qua đề cập rằng, ngày xưa và hiện tại, hầu như xóm làng, gia đình nào cũng sở hữu đìa. Nó như 1 nét văn hóa đặc biệt ở miệt rừng tràm này.

Người dân U Minh thu hoạch cá bằng phổ biến cách như tát đìa, kéo lưới, mò, nhưng chụp đìa được xem là cách sáng tạo nhất. “Vùng này cá đồng tự nhiên nhiều vô thiên lủng nên người ta chỉ cần đào đìa, đợi nắng hạn là cá từ ngoài đồng lại ùn ùn kéo về trú ẩn đầy ắp”, thầy đìa Năm Điệt nói và cho biết ngoài khai thác cá tại ao nhà mình, phổ thông người giàu kinh nghiệm còn đi đấu thầu các đoạn kênh thuộc quyền quản lý của Nhà nước rồi khai thác, bán kiếm lời.

phương pháp hơn thua nhau giữa những thầy đìa là ở chỗ kinh nghiệm thực tế. Trước lúc quyết định ra giá thầu, người dùng phải xem vị trí đìa, hay đoạn kênh mang xúc tiếp suốt ngày có ánh nắng mặt trời hay không. Vì theo họ, cá đồng ở nhiều nhất phải là nơi giảm thiểu ánh nắng và cả hướng gió bấc thổi dọc đìa. ngoài ra, các ao còn phải nằm ở vùng đất cao để cá không chịu phèn đọng, bị nổ mắt hoặc còi cọc.

anh-keo-luoi-thu-hoach-ca-4982-1477975343

Thú vị hơn, những thầy đìa còn rình nghe tiếng cá ngớp, ục, táp mồi, quẫy đuôi hay thở. phổ biến người kỹ lưỡng, họ phải thọc tay xuống mé đìa mua dấu cá cọ mình, hay lặn xuống để xem có đụng đa dạng cá hay ko. Sau khi xác định cá rộng rãi hay ít, thầy đìa ra giá rốt cuộc để thầu đoạn kênh rồi sử dụng lưới chụp.

Giàn lưới chụp đìa mang lỗ nhỏ, dài hàng ngàn mét và lớn hơn khẩu đìa. Người chụp dọn sạch rong rêu, cỏ dại trên mặt nước rồi thả cuộn lưới xuống giữa lòng đìa, sau chậm triển khai căng viền lưới ra 2 bên thành đìa.

“Các viền lưới được ghim đầy đủ vào thành đìa, cá trong ao sẽ nằm dưới mặt lưới. Người chụp đìa chỉ cần ngồi đợi vài giờ cho cá ngộp, chúng sẽ men vào thành đìa, tậu chỗ chui lên để thở”, thầy đìa Mười Thăng (Trịnh Nhựt Thăng) chia sẻ.

khi đoán được cá đã chui lên hết mặt lưới phía trên, người ta khởi đầu ghim lưới lần thứ 2, dày hơn nhằm không cho cá còn con đường mà chui ngược trở xuống lớp bùn dưới đáy. Sau chậm triển khai họ kéo 2 viền lưới lên, gom cá về một đầu để bắt.

thay-dia-2688-1478997647

phổ thông thầy đìa giỏi nghề khẳng định, sau mùa chụp cá, mỗi gia đình thu về cả chục triệu, với người còn trúng đậm hàng trăm triệu đồng sau lúc đã trừ giá bán. bên cạnh đó, nghề này cũng làm 1 số thầy đìa thua lỗ, phải bỏ xứ đi tậu việc khác kiếm tiền về trả nợ.

Vốn nức danh là thầy đìa “bách phát bách trúng”, nhưng hơn 20 năm trước ông Sáu quang đãng (Hồ Minh Quang) phải rời quê vì 1 lần đón sai số lượng cá dưới đìa khiến cho ông lâm nợ.

Ông nói, vào mùa khô, khi các thầy đìa tề tựu tại đoạn kinh nuôi cá đồng ở các nông trường để chào giá tìm. Chủ đoạn kênh dài hơn 5 km thách giá 100 triệu đồng. Trong lúc những thầy đìa khác chuẩn bị phong độ để đoán cá, ông hét giá 120 triệu đồng để mua.

“Với giá này tôi đã trúng thầu, nhưng lúc chụp đìa tôi chỉ thu hoạch được vài trăm kg cá trắng (loại cá nhỏ), mỗi ký chỉ bán được 10 ngàn đồng”, ông nhắc chậm tiến độ là lần thất bại trước tiên trong đời nghề coi đìa mấy chục năm của mình.

Nhưng, câu chuyện thất bại của một đôi người không khiến giới thầy đìa vùng này nao núng. Mà họ còn luận bàn, chỉ bảo nhau những ngón nghề để đi thầu đìa ko chỉ với ở vùng U Minh Hạ mà còn sang những tỉnh giấc lân cận ở miền Tây.